Het begon met een tafeltje.
Toen ik net in de Cévennen woonde,
zag ik het daar staan.
Zomaar, langs de weg,
in een berm of voor een huis op de stoep.
Altijd met datzelfde kleed van fluweel, met een gouden bies.
En een boekje.
Het deed me denken aan zo’n ouderwets schoolbankje.
Een beetje plechtig, bijna heilig.
In het begin dacht ik: een rare versiering.
Misschien een markering, voor iets dat ik nog niet kende.
Maar na een tijdje, door hier en daar te vragen, begreep ik het:
dit tafeltje stond symbool voor een verlies, voor iemand die was gegaan.
Een registre de condoléances, noemen ze dat hier.
In Frankrijk is de dood niet iets waar je van wegkijkt.
Hij staat voor je deur, rustig, een gegeven feit.
De stilte die de doden omringt, heeft in Frankrijk haar eigen taal.
Allerheiligen.
Allerzielen.
Dagen waarop alles samenvalt.
Want de katholieke kerk eert iedereen,
bekend of onbekend.
Je moet goed zorgen voor de geesten van de doden.
Zo laat je zien dat ze er nog gewoon bij horen.
En dus stonden vorige week de bloemenwinkels weer bomvol.
Chrysanten in alle kleuren.
Bij de lokale bloemist hing er zelfs een reminder dat je op tijd je chrysanten moest bestellen.
Want mensen gaan naar de graven, maken die schoon, steken een kaars aan, leggen chrysanten neer.
Een symbolische weerspiegeling van herinneringen.
Want die chrysanten blijven bloeien,
wekenlang.
Er zijn graven waar geen familie meer voor zorgt.
Zelfs die zijn niet leeg.
Mensen nemen namelijk een kaars extra of extra bloemen mee,
en leggen deze bij het verlaten graf.
De gewoonte raakte mij,
omdat het mij eraan herinnert dat we voortleven,
zolang er iemand is die aan ons denkt.
Toen ik al die mensen met chrysanten zag lopen,
dacht ik,
misschien moet ik toch nog katholiek worden.